Sinds de invoering van het nieuwe vervoersplan door De Lijn op 6 januari 2024, met als doel het efficiënter maken van het openbaar vervoer door middel van flexbussen, is er een aanzienlijke hoeveelheid data verzameld die de effectiviteit van deze aanpak in twijfel trekt. In de eerste maand na de uitrol legden de flexbussen al meer dan 657.000 kilometer af zonder passagiers – een aanzienlijke hoeveelheid ‘lege’ kilometers, vooral gemarkeerd in West-Vlaanderen met 181.000 kilometer.
De cijfers, opgevraagd door de politieke partij Vooruit, suggereren dat de belofte van een meer geoptimaliseerd en passagier-gericht netwerk ver van de realiteit staat. Brugs, Vlaams Volksvertegenwoordiger Annick Lambrecht, lid van Vooruit, benadrukt het falen van het beleid en de negatieve gevolgen voor zowel reizigers als belastingbetalers.
Het Verdwijnen van Bushaltes en de Opkomst van Vervoersarmoede
Met meer dan 1.400 geschrapte bushaltes in West-Vlaanderen alleen en meer dan 7.000 klachten van reizigers, staat de toegankelijkheid van het openbaar vervoer onder druk. De overgang naar een systeem dat afhankelijk is van flexbussen, die vaak leeg rondrijden, versterkt het gevoel van “vervoersarmoede” onder inwoners die afhankelijk zijn van openbaar vervoer.
De Rol van Technologie en Toegankelijkheid
Een ander kritiekpunt is de toegankelijkheid van de dienstverlening. Het boeken van een flexbus via de applicatie van De Lijn blijkt voor velen een uitdaging, waardoor mensen geïsoleerd raken en de bus minder als een levensvatbaar alternatief voor de auto zien.
Naar een Oplossing Zoeken
Voor een effectieve transitie naar een duurzaam en toegankelijk openbaar vervoersnetwerk in Vlaanderen is het noodzakelijk dat beleidsmakers de verzamelde data en feedback serieus nemen. Dit betekent investeren in een meer inclusief, betrouwbaar en gebruiksvriendelijk systeem waarbij de nadruk ligt op het verminderen van lege ritten, het herintroduceren van essentiële bushaltes, en het verbeteren van de digitale toegankelijkheid voor alle gebruikers.
De introductie van flexbussen in Vlaanderen had als doel de efficiëntie van het openbaar vervoer te verhogen, maar de recente cijfers en feedback van de gemeenschap wijzen op significante tekortkomingen. Voor een veerkrachtig en toegankelijk openbaar vervoerssysteem is een herziening van het huidige beleid en een heroriëntatie op de werkelijke behoeften van de gemeenschap noodzakelijk. Door samen te werken met alle stakeholders en gebruik te maken van technologische innovaties, kan Vlaanderen een voorbeeld stellen in hoe openbaar vervoer kan bijdragen aan een duurzame en inclusieve toekomst.
Er is het voorbije jaar heel veel gepalaverd over de flexbussen, maar pas gisteren heb ik er voor het eerst concrete informatie over gezien, in het stadsmagazine van Brugge. Volgens een aankondiging van de burgemeester zou dat heel duidelijk zijn, maar eerlijk gezegd: ik heb nog altijd geen idee hoe ik een flexbus zou moeten bestellen. Ik zou eerst alles nog eens moeten gaan zoeken en instuderen via mijn telefoon of computer (of eindeloos aan de telefoon hangen). Ik weet niet of de burgemeester of het gemeenteraadslid al eens een poging gedaan hebben om een flexbus te boeken; hoogstwaarschijnlijk niet. Het product bereid duidelijk zijn doelgroep niet. Wat men al maanden geleden had kunnen doen, is informatiesessies organiseren over het gebruik van de flexbus. In de gemeenteraad zagen over de resultaten van de enquête van een half jaar geleden is natuurlijk gemakkelijker… Overigens: waar blijven de cijfers over het gebruik van de stadsbussen? Die rijden ook tamelijk leeg rond.