Dit jaar luiden de zeebellen van de 35e “Vis van het Jaar” – een prachtige viering van de zeevruchten van ons land. Op een zonnige dag in restaurant Amuzee in Zeebrugge, maakte Hilde Crevits, de minister van Visserij, de langverwachte aankondiging. De schartong, een vaak vergeten platvis, kreeg de hoofdrol.
Hoofdtekst: De schartong is een vaak over het hoofd geziene maar toch zeer smaakvolle vis die voornamelijk in de zomer- en herfstmaanden wordt gevangen. Interessant genoeg is deze platvis vooral populair voor export, een trend die wellicht zal veranderen nu de schartong tot ‘Vis van het Jaar’ is verkozen.
Elk jaar trekt de verkiezing van de ‘Vis van het Jaar’ veel aandacht. Er is altijd veel anticipatie om te zien welke zorgvuldig gevangen zeevrucht onze vissers dit jaar aan land brengen. Na de garnaal van vorig jaar, is de schartong nu de onbetwiste winnaar. De lokale vissers hebben het vaak over ‘Schotse schulle’ – een referentie naar het feit dat de schartong vaak voor de Schotse kust wordt gevangen. Dit is een vis die zeker meer waardering verdient en waar veel bekende chefs graag mee werken.
Laten we de schartong wat beter leren kennen. Schartong, een familielid van de tarbot, heeft een dun, doorschijnend lichaam met soms donkere vlekken aan de oogzijde. Het kenmerkende kenmerk van de schartong is de zijlijn die een opvallende bocht maakt om de borstvin heen. Deze vis kan tot 60 cm groot worden, maar heeft meestal een lengte rond de 25 cm. Hij leeft op diepe zandige of modderige bodems, vaak tussen 100-400m diepte, waar hij zich ingraaft om roofvissen te ontwijken.
De Belgische visserij op schartong kent een lange traditie. Schartong wordt meestal gevangen als gewenste bijvangst van tong in het Bristolkanaal, de Keltische Zee en in de Golf van Biskaje. Ondanks de vangstbeperking (quotum), hebben Belgische vissers in 2022 in totaal 850 ton schartong aan land gebracht, een stijging van 145 ton ten opzichte van het voorgaande jaar.
Volgens wetenschappelijk onderzoeker Heleen Lenoir van ILVO is er geen gevaar voor overbevissing van schartong door de Belgische vissers. Dankzij gezonde visbestanden, gerespecteerde quota en een groeiend aandeel van duurzame visserijtechnieken, is schartong een uitstekende keuze voor de ‘Vis van het Jaar 2023’.
Hoewel de schartong momenteel vooral in trek is bij onze zuiderburen en veel naar de Spaanse markt wordt geëxporteerd, zien het Vlaams Agentschap voor Landbouw en Visserij (VLAM) en de visserijsector mogelijkheden om deze vis in eigen land populair te maken.
Tot slot een paar leuke weetjes: schartong is heerlijk wanneer hij op de graat wordt gebakken, en recepten met andere platvissen zoals tong, tongschar en pladijs zijn ook goed toepasbaar op schartong. Schartong is wat smeuïger dan bijvoorbeeld tong maar behoort ook tot de magere vissoorten. Je kan schartong ook als droogvis kopen in de vishandel. Gedroogde schartong is ideaal om te verwerken tot gefrituurde tapashapjes.
Het onlangs goedgekeurde Belgische Programma voor het Europees Fonds voor Maritieme Zaken, Visserij en Aquacultuur, dat tot 2027 loopt, zal de lokale visserij- en aquacultuurgemeenschappen aan onze kust versterken. Dit biedt kansen om lokaal te organiseren en een eigen strategie te ontwikkelen om uitdagingen en kansen aan te pakken. Deze lokale werking gaat uit van kleinschaligheid en complementariteit, met een focus op verschillende thema’s verbonden aan de visserij- en aquacultuursector zoals toerisme en cultuur, de korte keten, diversificatie en innovatie, en integratie met de blauwe economie.
