De haven van Zeebrugge, die zij aan zij staat met Antwerpen als een van de grootste CO2-uitstoters onder de Europese havens, wordt geconfronteerd met een aanzienlijke uitdaging op het gebied van duurzaamheid. Volgens recente bevindingen van de organisatie Transport & Environment, zijn de koolstofemissies afkomstig van zowel de inkomende als uitgaande scheepvaart en de activiteiten binnen de havens zoals laden, lossen, en het tanken – waarbij schepen vaak vertrouwen op hun dieselgeneratoren – goed voor een jaarlijkse uitstoot van 7,4 miljoen ton CO2. Dit is exclusief de uitstoot van andere broeikasgassen zoals stikstofdioxiden en zwaveldioxiden.
De noodzaak van walstroom
De studie benadrukt de potentie van walstroomtechnologie als een effectieve oplossing voor het verminderen van de emissies van schepen tijdens hun verblijf in de haven. Walstroom stelt schepen in staat om zich aan te sluiten op het lokale elektriciteitsnet, waardoor het gebruik van vervuilende dieselgeneratoren overbodig wordt. Dit draagt bij aan een aanzienlijke verbetering van zowel de luchtkwaliteit als de vermindering van omgevingslawaai. Desondanks loopt de implementatie van walstroom voor zeeschepen in Vlaanderen achter op die voor de binnenvaart.
Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo en minister Zuhal Demir hebben de relevantie van deze kwestie onderkend, waarbij wordt opgemerkt dat circa 60% van de CO2-uitstoot in de Vlaamse havens te wijten is aan de emissies van schepen die stationair draaien. De introductie van walstroom zou daarom een belangrijke stap voorwaarts zijn in de strijd tegen luchtverontreiniging en de vermindering van stikstofdepositie.
Europese initiatieven en regelgeving
De noodzaak voor een gezamenlijke Europese aanpak is duidelijk, gezien de internationale aard van de scheepvaart en de impact ervan op de luchtkwaliteit. Er is reeds een overeenkomst tussen de grote havens in Noord-West Europa om walstroom te bevorderen, en deze inspanning wordt ondersteund door het Europese Fit For 55-pakket. Dit pakket omvat verplichtingen voor zowel het voorzien van walstroomfaciliteiten in havens (AFIR) als voor zeeschepen om zich hierop aan te sluiten (FuelEU Maritime), met de verwachting dat deze regelgeving in 2022-2023 van kracht zal worden.
De implementatie van walstroom in de haven van Zeebrugge is een cruciale stap in de richting van duurzaamheid en de reductie van CO2-uitstoot. Stijn De Roo benadrukt het belang van snelle actie op Europees niveau om deze technologie verplicht te stellen, wat de havens niet alleen minder vervuilend zal maken, maar ze ook klaarstoomt voor een duurzame toekomst. De tijd dringt voor de havens om deze noodzakelijke transitie te maken en hun bijdrage te leveren aan een schoner milieu en de strijd tegen klimaatverandering.
