Het is een verhaal dat je niet op een ansichtkaart terugvindt: gevangenispersoneel in opstand tegen het al te bekende probleem van overbevolkte gevangenissen. En laten we wel wezen, als zelfs de gevangenissen van Oudenaarde en Gent zeggen: “Nee, dank je, vol is vol,” dan weet je dat de situatie serieus uit de hand loopt.
De gevangenissen lijken wel dominostenen die één voor één vallen. Acht van de achttien Vlaamse gevangenissen hebben zich aangesloten bij deze actie. Dit is geen simpele boodschappenlijst; dit is een schreeuw om aandacht aan de regering om wakker te worden en de realiteit onder ogen te zien.
Hans Claus, de directeur van de gevangenis in Oudenaarde, legt uit dat ze gedetineerden opvangen die eigenlijk bedoeld waren voor Mechelen of Antwerpen. Het is alsof je een Tetris-spel speelt waarbij de blokjes sneller vallen dan je ze kunt plaatsen.
Met een overbevolking van 15 procent, wat neerkomt op ruim 1.600 gevangenen te veel, zijn noodbedden niet meer dan een pleister op een houten been. Stel je voor, 250 mensen die op de grond moeten slapen. Dit is niet hoe je rehabilitatie bevordert; dit is hoe je de hoop opgeeft.
Brugge’s penitentiaire complex: Meer dan een gevangenis
Het penitentiaire complex in Brugge, een van de grootste sinds 1991, probeert ondanks de overbevolking toch een verschil te maken. Dit complex is niet alleen een plaats voor beklaagden en veroordeelden maar biedt ook speciale voorzieningen zoals een afdeling waar moeders hun kind tot de leeftijd van drie jaar bij zich kunnen houden. Met een medisch centrum en een drugvrije afdeling probeert het complex een omgeving te scheppen die meer is dan een opsluitplek. De inrichting, die grotendeels als arresthuis dient, beschikt ook over een psychiatrische annex, een essentieel onderdeel voor de ondersteuning van gedetineerden met specifieke behoeften.
Bezoekersregelingen in het complex zijn strikt maar rechtvaardig, waarbij gedetineerden de mogelijkheid hebben om driemaal per maand ongestoord bezoek te ontvangen, met een limiet op het aantal bezoekers om de orde te handhaven. Deze regelingen zijn ontworpen om de banden met de buitenwereld te onderhouden, een cruciale stap in de re-integratie van gedetineerden in de samenleving.
Het gesprek met minister van Justitie Paul Van Tigchelt (Open VLD) staat in de agenda, maar de vraag blijft of de oplossingen zullen volgen. De tijd dringt, en hoe meer gevangenissen zich aansluiten bij de actie, hoe krapper het wordt voor de rest.
Robby De Kaey van vakbond ACOD legt de vinger op de zere plek: “Hoe langer dit duurt, hoe meer gevangenissen zullen volgen.” En Hans Claus? Hij is ronduit teleurgesteld in de gebrekkige aandacht voor de kwaliteit van hun werk. Het gaat niet alleen om het binnenlaten van nieuwe gedetineerden; het gaat om de menselijkheid binnen de muren van de gevangenis, of liever, het gebrek daaraan.
Stakingen en alarmbellen: Een roep om verandering
De vakbonden hebben een stakingsaanzegging ingediend voor een 24-uursstaking op 14 maart. Het is duidelijk: dit gaat verder dan een dagje vrij. Dit is een strijd voor gerechtigheid, zowel voor het personeel als voor de gedetineerden.
Ook onderzoeksrechter Philippe Van Linthout laat zijn stem horen. Het is een kritiek moment, en het antwoord van minister Van Tigchelt? “We moeten zien hoe we dit op korte termijn kunnen oplossen.” Laten we hopen dat deze woorden worden omgezet in daden.
Dus, Bruggelingen, wat vinden jullie? Is het tijd dat onze gevangenissen meer worden dan een overvolle wachtkamer voor de maatschappij? Het is een kwestie die ons allemaal raakt, of we nu binnen of buiten die muren staan.
