Brugge staat op het punt een historische schat te ontdekken, rechtstreeks uit de middeleeuwen. Met een indrukwekkende bewaargeving van 41 handschriftfragmenten, afkomstig uit 19 handschriften, brengt de Stichting Jean van Caloen het verleden tot leven in de Openbare Bibliotheek Brugge. Op donderdagavond 15 juni kunnen inwoners van Brugge zich laten onderdompelen in een feestelijke avond vol eeuwenoude verhalen tijdens een bijzondere evenement in de bibliotheek. Dit is een primeur voor de stad, waarmee de collectie wordt ontsloten voor internationaal historisch onderzoek én toegankelijk wordt gemaakt voor een breed en divers publiek.
De Stichting Jean van Caloen, een vooraanstaande erfgoedspeler in Brugge, is verantwoordelijk voor deze opmerkelijke bewaargeving. Baron Jean van Caloen, een fervent verzamelaar en kleinzoon van de bouwheer van het kasteel van Loppem, richtte in 1951 de stichting op om zijn waardevolle collecties te behouden voor toekomstige generaties. Het Grootkasteel in Loppem fungeert als de thuisbasis van deze schatten, waar ook het park en de bijgebouwen toebehoren aan de stichting.
Voor de valorisatie van dit bijzondere erfgoed werkt de Stichting van Caloen samen met specialistische erfgoedinstellingen. Zo is de samenwerking met Musea Brugge van belang voor de prentenverzameling, terwijl de Openbare Bibliotheek Brugge zich ontfermt over de middeleeuwse manuscripten. De term ‘bewaargeving’ benadrukt dat de Stichting van Caloen de eigenaar blijft van deze handschriften, maar dat de bibliotheek ze fysiek bewaart en integreert in haar dagelijkse werkzaamheden op het gebied van ontsluiting, publiekswerking en onderzoek.
De recente aanvulling van de collectie in 2022 heeft de Brugse bibliotheek nog rijker gemaakt. De 41 handschriftfragmenten bieden een fascinerende inkijk in verschillende perioden, regio’s en onderwerpen. Het fenomeen van het verkopen van losse vellen was destijds gebruikelijk, waardoor verzamelaars de mogelijkheid kregen om gevarieerde stukken aan te schaffen. Elk fragment fungeert als een waardevolle getuige van een verloren gegane manuscript, wat de studie ervan des te interessanter maakt.
Tijdens de publieksavond op 15 juni bracht Dr. Godfried Croenen, werkzaam bij de Vlaamse Erfgoedbibliotheken, in een boeiende voordracht de evolutie van de wetenschappelijke waardering voor fragmenten. Hij zal ook ingaan op de hedendaagse internationale netwerken die zich bezighouden met het bestuderen van deze fragmenten. Digitale innovaties spelen hierbij een belangrijke rol. Dankzij toepassingen zoals het International Image Interoperability Framework (IIIF), waarin de Openbare Bibliotheek Brugge een pioniersrol vervult binnen het project Mmmonk, kunnen fragmenten van hetzelfde manuscript uit verschillende collecties virtueel worden herenigd.
De integratie van deze unieke collectie in de bibliotheekwerking is een grote stap vooruit. De Brugse bibliotheek draagt al meerdere jaren het kwaliteitslabel ‘Erkende Erfgoedbibliotheek’ van de Vlaamse Overheid en excelleert op het gebied van behoud, beheer, onderzoek, presentatie en publiekswerking. Dit heeft geleid tot waardevolle samenwerkingen, zoals die met de Stichting van Caloen. De manuscripten uit het eerste deel van de bewaargeving, in 2018, zijn al volledig geïntegreerd in de bibliotheekwerking. Ze zijn digitaal beschikbaar via IIIF en te vinden in de bibliotheekcatalogus, maar ook op internationale platforms zoals Europeana. Bovendien worden ze tentoongesteld en vormen ze het onderwerp van lezingen en studiedagen.
De komst van het tweede deel van de bewaargeving zal met dezelfde aandacht en zorg worden behandeld. Brugge krijgt hiermee de kans om zijn rijke historische erfgoed verder te verkennen en te waarderen. De Openbare Bibliotheek Brugge nodigt iedereen uit om op 15 juni deel te nemen aan de feestelijke avond en kennis te maken met de boeiende wereld van middeleeuwse manuscripten.
Kortom, deze bewaargeving van de Stichting Jean van Caloen brengt een onschatbare schat naar Brugge. Door de integratie van deze waardevolle handschriften in de bibliotheekwerking, kunnen zowel internationale onderzoekers als de lokale bevolking genieten van deze historische pareltjes. Mis deze unieke kans niet om het verleden te ontdekken en te ervaren hoe de geschiedenis tot leven komt in de Openbare Bibliotheek Brugge.
