Stille waters hebben diepe gronden – een spreekwoord dat treffend van toepassing is op de containerterminal CSP Zeebrugge. Onder het wateroppervlak schuilt een verborgen Duits oorlogsschip, een stille getuige van de gedurfde Britse aanval op de Belgische havens van Zeebrugge en Oostende in 1918. Dit weekend kwamen vertegenwoordigers van het Stadsbestuur van Brugge, het Feestcomité, de provincie West-Vlaanderen, en zowel de Engelse als de Duitse overheid samen om de jaarlijkse herdenking van Operatie Zeeleeuw bij te wonen. Ter ere van de Engelse veteranen werden bloemen neergelegd bij de diverse monumenten en werd er stilgestaan bij de gebeurtenissen van 105 jaar geleden. In dit artikel duiken we in de geschiedenis van deze gewaagde aanval en hoe het heeft bijgedragen aan de Eerste Wereldoorlog en de Belgische geschiedenis.
In 1918 voerden de Britse strijdkrachten een gedurfde en gewaagde aanval uit op de Duitse U-bootbasissen in de bezette Belgische havens van Zeebrugge en Oostende. Hoewel de actie slechts gedeeltelijk succesvol was, toont het verhaal de vastberadenheid en het doorzettingsvermogen van de Royal Navy tijdens de Eerste Wereldoorlog.
Dank aan Raadslid Olivier Strubbe voor de beelden
Het is 1918 en de Duitse U-boten vormen een enorme bedreiging voor de Britse koopvaardijvloot. De voedselvoorziening van Groot-Brittannië staat onder druk en de Royal Navy moet iets ondernemen om de situatie te verbeteren. Onder leiding van viceadmiraal Roger Keyes wordt een gedurfd plan uitgewerkt om de Duitse U-bootbasissen in Zeebrugge en Oostende aan te vallen en onschadelijk te maken.
De Britten proberen de haveninstallaties te vernietigen door bombardementen vanuit de lucht en vanaf zee, maar zonder veel succes. Daarom ontwikkelt Keyes een plan om de ingang van beide havens te blokkeren door er schepen tot zinken te brengen. Tegelijkertijd wil hij troepen aan land zetten op de havendam om de kanonnen uit te schakelen en de aandacht af te leiden van de naderende blokschepen.
Na een mislukte eerste poging op 11 april 1918, krijgt Keyes toestemming voor een nieuwe aanval op 22 april. De vloot vertrekt opnieuw, met schepen die koers zetten naar Zeebrugge en Oostende. Ondanks een verrassingsaanval zijn de Duitsers echter voorbereid en liggen in de hoogste staat van paraatheid.
De landing op de dam bij Zeebrugge verloopt moeizaam, met veel Britse slachtoffers. De ontscheepte troepen vechten fel, maar kunnen weinig uitrichten. Tegelijkertijd brengen de blokschepen Thetys, Iphigenia en Intrepid zich in positie om de havengeul van Zeebrugge te blokkeren. Thetys zinkt echter voortijdig, terwijl de andere twee schepen in de geul terechtkomen en zinken.
De gelijktijdige aanval op Oostende loopt uit op een mislukking. De Duitsers hebben een lichtboei verplaatst, waardoor de twee blokschepen voor het strand terechtkomen en door de kustbatterijen worden beschoten. De bemanningen weten te ontsnappen, maar er vallen doden en gewonden.
“Operatie Zeeleeuw: Gedurfde Britse aanval op Zeebrugge en Oostende”
In 1918 stond Groot-Brittannië op de rand van een ernstige voedselcrisis, veroorzaakt door Duitse U-boten die de Britse koopvaardij hard raakten. Onder immense druk besloot de Royal Navy om actie te ondernemen tegen de bezette Belgische havens van Zeebrugge en Oostende, van waaruit de U-boten snel het Kanaal konden bereiken.
Ondanks herhaalde pogingen om de haveninstallaties te vernietigen, bleken eerdere aanvallen weinig succesvol. Viceadmiraal Roger Keyes, commandant van de Dover Patrol, ontwikkelde een gewaagd plan om de ingang van beide havens te blokkeren door er schepen te laten zinken. Het plan kreeg goedkeuring van de Britse admiraliteit, en mariniers werden getraind voor een landing op de havendam.
Het plan kon alleen slagen met totale verrassing en moest plaatsvinden in een donkere nacht. De Britten ontwikkelden een middel dat op grote schaal kunstmatige mist veroorzaakte om de Duitse kustbatterijen te misleiden. Op 11 april 1918 vertrok Keyes met een vloot van tientallen grote en kleine schepen vanuit Dover richting Zeebrugge en Oostende. Echter, anderhalf uur voordat de aanval moest beginnen, werd de operatie afgeblazen vanwege een veranderende windrichting.
Keyes kreeg na aandringen toestemming voor een nieuwe aanval op 22 april. Opnieuw vertrok de vloot, maar dit keer waren de Duitsers voorbereid door documenten die ze hadden gevonden in een gestrande Britse snelboot. Bij de landing op de dam liep veel mis, maar de Britten vochten dapper door. Tegelijkertijd probeerden de blokschepen de havens te blokkeren, maar dit verliep ook niet volgens plan.
De gelijktijdige aanval op Oostende werd eveneens een mislukking. De Duitsers hadden een lichtboei verplaatst en de twee blokschepen liepen vast op het strand, waar ze werden geraakt door de kustbatterijen. Uiteindelijk keerden de Britse schepen terug met vele doden en gewonden aan boord. Hoewel de Britse admiraliteit een groot succes meldde, werd snel duidelijk dat de gezonken schepen het kanaal niet effectief hadden geblokkeerd.
Deze gedurfde aanval op Zeebrugge en Oostende toont de vastberadenheid en moed van de Britse troepen in de strijd tegen de Duitse onderzeeërs tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hoewel de operatie niet volledig succesvol was, is het een cruciaal moment in de geschiedenis van de oorlog en een belangrijk onderdeel van de Belgische geschiedenis.
