De Vlaamse overheid, met name VLAIO, zet in op een groene toekomst met plannen om tegen september 2023 walstroom in de Vlaamse zeehavens te introduceren. Minister Lydia Peeters (Open Vld) belichtte deze ambitie in een recente communicatie met Vlaams volksvertegenwoordiger Stijn De Roo (cd&v).
Sinds 2021 heeft de projectgroep walstroom zeeschepen intensief overlegd over de implementatie van walstroom. Op internationaal niveau zijn er constructieve gesprekken gevoerd met Nederland en Duitsland, wat de grensoverschrijdende samenwerking op dit gebied versterkt.
Financiering vormt een kritiek punt in de voortgang van dit initiatief. Hierbij wordt gekeken naar Europese subsidies, met name via het Alternative Fuels Infrastructure Facility (AFIF) dat een huidig budget heeft van 600 miljoen euro. AFIF, dat de ontwikkeling van alternatieve brandstoffen binnen het TEN-T-netwerk bevordert, heeft walstroom in havens als prioriteit. Hierbij is het mogelijk om subsidies te combineren met leningen van financiële instellingen, een methode die bekend staat als ‘blending’.
Met een deadline voor projectvoorstellen op 26 september 2023 en een officiële indieningsdatum op 7 november 2023, kunnen terminals en havenbedrijven zich aanmelden voor deze financiële steun. De maximale subsidie vanuit de EU bedraagt 30% cofinanciering.
Parallel hieraan heeft Vlaanderen initiatieven genomen om kennis rondom walstroom te centraliseren. Een specifieke werkgroep is opgericht, en er is ook samenwerking gezocht met Nederlandse counterparts. Op Europees niveau is Vlaanderen betrokken bij projecten als het EU-InterReg en het Horizon 2020 EU-project, dat zich niet alleen richt op walstroom, maar ook op bredere duurzaamheid binnen havens.
In een concreet voorbeeld van actie op dit gebied heeft Port of Antwerp-Bruges (PoAB) initiatieven ontplooid voor batterijcontainers voor de binnenvaart en heeft Fluvius investeringsplannen opgezet voor 2022 tot 2025. Offertes zijn aangevraagd voor de walstroomvoorziening van zeeschepen, en er wordt gewerkt aan een Benelux-standaard voor energieafrekening.
Stijn De Roo benadrukt het belang van deze inspanningen: “Het voorzien van walstroom voor zeeschepen is cruciaal voor een betere luchtkwaliteit en CO2-reductie. We kijken uit naar het officiële Vlaamse standpunt hierover tegen eind 2023. Snelle besluitvorming over financiering is essentieel.”
Terwijl Vlaanderen stappen zet om de Vlaamse zeehavens te vergroenen, blijft de zoektocht naar financiering een uitdaging. De geplande inspanningen op het gebied van walstroom tonen echter de toewijding van de regio aan milieuduurzaamheid en een betere luchtkwaliteit voor zijn inwoners.
